snikheet - palący, upalny, tak gorący, że można płakać (snikken - szlochać). (Osobiście nigdy nie płakałam z powodu upałów, wręcz przeciwnie, ale Holendrom tak to się kojarzy.)
ijskoud - bardzo zimny, lodowaty (het ijs - lód)
pikdonker - bardzo ciemny, jak smoła (pek - smoła)
piepklein - bardzo mały, Przywodzi mi na myśl małe kurczaczki, które jeszcze nie umieją porządnie piać, tylko piszczą cienko (piepen - piszczeć)
apetrots - dumny jak małpa
beeldschoon - piękny jak obrazek, jak z obrazka (het beeld - obraz)
peperduur - drogi jak pieprz. To porównanie nawiązuje do czasów, gdy przyprawy przywoziła z Indii Kompania Wschodnioodyjska (Vereenigde Oostindische Compagnie, VOC) i taki kilkumiesięczny transport statkiem słono kosztował. O własnie, widzicie? My też cenimy przyprawy, tylko dla nas sól jest cenniejsza niż pieprz ;)
stokoud - bardzo stary, tak wiekowy, że musi podpierać się laską przy chodzeniu (de stok - laska), choć w ten sposób można mówić nie tylko o ludziach, ale również o przedmiotach.
rotvervelend - są rzeczy przykre, nieznośne, irytujące i takie Holendrzy określają mianem vervelend. Jeśli natomiast coś jest wybitnie uciążliwe i dokuczliwe, czasem wręcz obrzydliwe jak np.: zgnilizna (de rot), możemy powiedzieć rotvervelend.
fonkelnieuw - nowy, jeszcze błyszczący (fonkelen - błyszczeć) lub świecący (gloeien - świecić), wtedy można użyć słówka gloednieuw
keihard - trudny, twardy jak głaz (de kei - otoczak, głaz)
razendsnel - bardzo szybko, pędem, (razen - pędzić, gnać, ale również wściekać się)
stomverbaasd - totalnie zdziwiony, zaskoczony, oniemiały, ogłupiały (stom - głupi, ale również niemy)
No i na koniec grupa przymiotników, których znacznie zostało wzmocnione słowem śmierć, martwy (dood). Jest ich całkiem sporo i wiele z nich nawet w literalnym tłumaczeniu na polski brzmi znajomo. Zresztą zobaczcie sami:
doodsbang - śmiertnelnie przerażony
doodsbleek - śmiertelnie blady
doodziek - śmiertelnie chory
doodgewoon - najzwyklejszy
doodsimpel - śmiertelnie proste
doodtoevallig - zupełnie przypadkowe
doodeenvoudig - bardzo proste, zupełnie nieskomplikowane
doodmoe - śmiertelnie zmęczony
doodstil - śmiertelnie cicho, bardzo cicho
Takich złożonych przymiotników jest w języku niderlandzkim znacznie więcej. Ja wybrałam te, z którymi sama się najczęściej spotykam, ale jeśli jesteście ciekawi innych zestawów, polecam stronę dbnl.org, z której korzystałam przy pisaniu tej notatki. A jeśli macie swoje ulubione określenia - niewymienione powyżej - chętnie je poznam i przeczytam o nich w komentarzach!
 |
| "Dumny jak małpa...? Nieee... A dlaczego?" (belgianchocolate / Foter / CC BY-NC) |
